“6. İlyada Kırkyama Çanakkale Buluşması” kapsamında Kırkyama sergileri, Kırkyama Büyük Parça Yorgan, Küçük Parça Serbest Çalışma ve İlyada Pano kategorisi yarışmalarının yanı sıra kırkyama eğitmen sanatçılarıyla atölye çalışmaları ve söyleşiler yer alacak.
Bu yıl ikincisi gerçekleştirilecek Kırkyama Defilesi’nin teması “Türkiye Cumhuriyeti Devletinin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk tarafından 1937'de açılan Cumhuriyet tarihinin en önemli eserlerinden olan “Nazilli Sümerbank Basma Fabrikası” olarak belirlendi. “Nazilli Sümerbank Basma Fabrikası” temalı kırkyama defilesi 15 Eylül Cuma günü 18 Mart Kapalı Spor Salonunda gerçekleştirilecek.
Kırkyama sanatına gönül verenlerin Kırkyama buluşmasını büyük bir heyecanla beklediklerini ifade eden Boreas Kırkyama Çalışma Grubu Kolaylaştırıcısı Aysun Aksu; “Kırkyama sanatını daha ileriye taşıyabilmek adına duayen hocalar dünyadaki son trendler ve teknikler konusunda paylaşım yapacaklar. 2015 yılında çok ses getiren kırkyama defilesinin ikincisini bu yıl gerçekleştireceğiz” dedi.
Kırkyama Hakkında
Yüzyıllar öncesinden ufak parça kumaşları değerlendirmek amacıyla kumaşların birleştirilmesiyle çeşitli örtüler üretilmiştir. Ortaya çıkarılan örtülere zamanla desenler, şekiller verme ihtiyacı duyulmuş ve daha sonra emek isteyen bu iş bir sanata dönüşmüştür.
Savaş ve yokluk zamanlarının getirdiği bir psikoloji ve etkileşim ile şekillenen bu çalışmalar, tüm ülkelerde farklı sentezlerle uygulanan ve yamadan sanata uzanan bir gelişim süreci izlemiştir. Günümüze kadar ulaşan bu sanat kırkyamayla ilgili yabancı yayınlardan dolayı patchwork adıyla dilimize geçmiştir. Kırkyama kumaş birleştirme tekniklerinin tümüdür.
Yabancı bir isimle anılsa da kırkyama büyük annelerimizin elinde gelişen bir sanattır. Adına kırkyama, kırkpare veya yamalı bohça da denilen sanat dalı günümüzde yeniden ve eskisine nazaran daha fazla rağbet görmektedir. Kırkyama günümüzde hiç kullanılmamış kumaşlarla yapılan, yaşam standardına ve son gelişmelere ayak uyduran modern bir sanat görünümündedir.
Çeşitli kumaş parçalarının belli motifler oluşturacak şekilde dikilmesi veya aplike edilmesidir. Günümüzde gerek Anadolu'da gerekse birçok şehirde uygulanmaktadır. Fakat başta Amerika olmak üzere diğer Avrupa ülkeleri bunu bir tür sanayi haline getirdiğinden bizlere yabancı bir sanat gibi lanse edilmektedir. Kullanılan malzemeler, model kitaplar hatta kumaşlar dışardan temin edilmiş olarak piyasada satılmaktadır.
Kumaş seçiminde nelere dikkat edilmeli?
* Yapacağınız uygulamalarda kullanacağınız kumaşların türü aynı olmalıdır. Ya tamamen sentetik ya da pamuklu kumaşları tercih etmelisiniz.
*Kumaş kalınlıkları aynı olmalıdır.
* İnce ve kaygan kumaşlar kullanmak istiyorsanız, uygulama kolaylığı sağlaması açısından onları yapışkan tela ile kalınlaştırabilir, kaymamasını sağlayabilirsiniz.
*Kumaşlar kullanılmadan önce yıkanıp apreleri alınmalıdır. Böylece çekip çekmediği, boya verip vermediği de anlaşılacaktır.
* Kullandığınız kumaşların atkı-çözgüsünün aynı yönlerde olduğundan emin olun. Aksi halde uygulamanız düzgün olmayacaktır.
*İthal kumaşlar olduğu kadar, ülkemizde de çok güzel desenlerde kaliteli kumaşlar olduğunu unutmayın.
* Daima ihtiyacınızdan biraz fazla kumaş edinin. Kumaş eksiğiniz olursa çalışmanın yarım kalacağını unutmayın.
Renk ve desen seçerken
*Yapacağınız model için kağıt üzerinde boya kalemlerini kullanarak bir eskiz çalışması yapın.
* Kullanacağınız yere ve modele göre en fazla üç renge karar verin. Seçtiğiniz ana renge göre değişik tonlarda kumaşları tercih edebilirsiniz.
* Modele göre seçtiğiniz renklerin hakim olduğu çiçeklileri ve çizgilileri de kompozisyonunuza katın.
* Kumaş yelpazesi geniş olan bir mağazaya gidin ve alternatiflerinize bir göz gezdirin. Yapmış olduğunuz eskiz çalışmanızı yanınıza almayı unutmayın.
*Patchwork çalışmalarında ufak desenli olan kumaşların güzel sonuç verdiğini unutmayın.
* Çalışmanız romantik olsun istiyorsanız renk skalasında mavi ve portakal gibi zıt renkleri kullanmayın.
İşinizi kolaylaştıracaklar
Kumaş kesme aleti (Cutter): Patchwork kalıplarının pürüzsüz ve rahatça kesilebilmesini sağlar.
Kesme tahtası: Milimetrik kesimleri bile rahatça yapmanızı sağlayacak, üzerinde 30-45-60-90 derece açıları bulunduran ve cutter ile kesilmeyen yeşil tahta.
Kalıplar: Kare, altıgen, baklava gibi temel patchwork bloklarında kullanılan kalıpları ister kartondan kendiniz kesin, ister plastikten yapılmış hazır olanlardan edinin.
İplikler: Parçaların birleştirilmesinde pamuklu iplikleri tercih edebilirsiniz.Yorganlama için ise özel üretilmiş mouline iplikler daha uygun olacaktır.
Uçan kalemler: Kumaş üzerine çizdiklerinizin kaybolmasını istiyorsanız bu malzemeler sizin için ideal. Özellikle yorganlama yaparken, hava ile uçanları tercih ediyorsanız çalışabileceğiniz kadar alana çizim yapmanızı öneririz.
Yorganlama şablonu: Yorganlamada kullanmak istediğiniz desenleri içeren hazır şablonlar. Spreyle kumaşa geçirip rahatça çalışabilirsiniz.
Elyaf: Yorganlama esnasında kabarık bir katman oluşturmak için kumaş arasına geçirilen elyaf kullanabilirsiniz.
Patchwork terimleri
* Aplike: Diğer bir kumaşa dikilerek farklı biçim ve desen oluşturacak kumaş parçasıdır.
* Birleştirme: Bir bloğu oluşturacak birimleri yaratmak için kumaş parçalarının birbirine dikilmesidir.
* Verev biye: Kapitonenin üç parçasını birbirine temiz olarak dikip kapatmak için oluşturulan kumaşın verevinden kesilmiş şeritlerdir. Arzu edilirse hazır biye alınabileceği gibi biye yapma makinesi edinerek arzu ettiğiniz kumaşlardan kendiniz de rahatça biye yapabilirsiniz. Kumaştan verev şeritler kesin. Biye makinesinden geçirin. Makinenin diğer ucundan çıkan biye parçasını ütüleyerek biyeyi oluşturun.
* Blok: Deseni oluşturmak için birbirine dikilen kumaş parçalarından ortaya çıkan kare şekline blok denir.
* Bordür: Oluşturduğunuz patchwork parçanın dış kenarlarını meydana getiren kumaş şeritlerdir.
* Kapitone: Bir kat kumaşı, elyaf ve arkaya kullanılacak kumaşın birbirine dikilmesi ile oluşturulur.
*Makinede dikmek daha mı kolay?
Bazı markaların üretmiş oldukları modellerde patchwork yorganlama ve aplike yapmak, sanıldığından daha kolay ve çabuk bir iştir. Kapitone ayağı ve serbest nakış ayağı bulunan modelleri tercih edebilirsiniz. Makinenin dekoratif dikişleriyle patchwork üzerinde rahatça süsleme yapabilirsiniz. Aplike ve sayısız yama işi, Fransız düğümü yapan modeller bulunuyor.
*Patchwork uygularken
Hazırladığınız kalıbı, kumaşın tersine yerleştirin ve kenarlarından kumaş çizme sabunu ya da ıslandığında kumaştan çıkan bir marker ile çizin. Çalışmanıza yetecek kadar çizdikten sonra, her kareyi tüm kenarlarından 0,5 cm dikiş payı bırakarak kesin. Kareleri 4 kenarından makine dikişi ile birleştirin. Kumaşınız poplin gibi kenarlarından atmaya meyilli ise dikiş payını 1 cm bırakın. Sentetik ise kenarlarını hafifçe çakmakla yakmanız kumaşın atmasını engelleyecektir. Tüm kareleri bu biçimde hazırladıktan sonra üzerine nemli bir bez koyarak tersinden ütüleyin. Kapak kısmını bitirdikten sonra, araya elyaf koyarak arka yüz için kumaş kesin. Kenarları verev biye ile temizleyin. Çalışmanın üzerine yer yer çengelli iğneler takarak elyafın kaymasını önledikten sonra kalıpları kullanarak yorganlama desenini sprey vernikle kumaşa aktarın ve dikin.
Kaynak: Haber Merkezi
